Περιγραφή
Βασικές Πληροφορίες
Η ιερά μονή του Οσίου Δαυίδ είναι πολύ γνωστή για τις θείες αρετές του οσίου Ιάκωβου Τσαλίκη ο οποίος για πολλά χρόνια και μέχρι το τέλος της ζωής του υπήρξε ο ηγούμενος της.
Η μονή του Οσίου Δαυίδ η οποία βρίσκεται στην καρδιά πυκνόφυτης έκτασης στα χαμηλά των βουνών «Καβαλάρης» και « Ξηρόν όρος» αντίκρυ του χωριού Δρυμώνα και πάνω από το χωριό Καλαμούδι, είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.
Ιστορία της Μονής
Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1540 από τον Όσιο Δαυίδ σε σημείο όπου προϋπήρχε άλλος ναός, ο οποίος καταστράφηκε από τους Τούρκους, όταν κατέλαβαν την Εύβοια. Ο Όσιος Δαυίδ βοήθησε τα μέγιστα στην πνευματική καθοδήγηση του Γένους, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην παιδεία της νέας γενιάς.
Σημαντική ήταν η δράση των μοναχών κατά την Επανάσταση του 1821 και γι’ αυτό τον λόγο οι Τούρκοι το 1824 λεηλάτησαν με μανία και πυρπόλησαν το μοναστήρι, με αποτέλεσμα να καταστραφούν ιστορικά και ανεκτίμητης αξίας κειμήλια. Με αγάπη και πίστη, ανοικοδομήθηκε το 1877, με τη συνδρομή των κατοίκων της περιοχής. Το μοναστήρι γνώρισε και πάλι την ακμή του παρελθόντος κατά την ηγουμενία του μακαριστού Οσίου Ιακώβου ο οποίος ακολούθησε τα βήματα του Οσίου Δαυίδ, με αποτέλεσμα να καταστεί ένας ακόμα φάρος της Ορθοδοξίας.
Η μονή εορτάζει τόσο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, στις 6 Αυγούστου, όσο και την 1η Νοεμβρίου, ημέρα εορτής του Οσίου Δαυίδ.
Σύντομος Βίος Οσίου Ιακώβου (Τσαλίκη)
Ο άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης γεννήθηκε στο Λιβίσι της Μικράς Ασίας στις 5 Νοεμβρίου του 1920. Ήταν παιδί της Θεοδωρούλας και του Σταύρου Τσαλίκη. Η μητέρα του είχε γεννήσει εννέα παιδιά, αλλά από τις κακουχίες είχαν επιζήσει μόλις τα τρία. Στα παιδικά του χρόνια έζησε τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία. Ο πατέρας του, όπως και όλοι οι χριστιανοί άνδρες από 12 έως 65 ετών, οδηγήθηκε σε Τάγματα Εργασίας (αμελέ ταμπουρού) στα βάθη της Ανατολίας.
Η οικογένεια Τσαλίκη, με την ανταλλαγή πληθυσμών και με τον πατέρα θεωρούμενο ως αγνοούμενο, αρχικά εγκαταστάθηκε στο χωριό Άγιος Γεώργιος Άμφισσας, όπου οι συνθήκες διαβίωσής του ήταν πολύ δύσκολες, κυριολεκτικά στα όρια της ανέχειας μαζί με άλλους Έλληνες πρόσφυγες σε μια αποθήκη. Ο Σταύρος Τσαλίκης επέζησε από τα τάγματα εργασίας και περνώντας μέσω της Μάκρης της Μικράς Ασίας στην Ελλάδα με πλοίο αναζητούσε την οικογένειά του. Αναζητώντας ταυτόχρονα εργασία βρέθηκε στην Άμφισσα όπου επανενώθηκε με την οικογενειά του.
Το 1925 η οικογένειά του μετακινήθηκε στη Φαράκλα της βόρειας Εύβοιας. Εκεί ο Γέροντας Ιάκωβος, από το 1927 που πήγε στην ά τάξη δημοτικού, διδάχτηκε τα θύραθεν και εκκλησιαστικά γράμματα, στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής του χωριού.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες της εποχής ο μικρός Ιάκωβος έδειχνε από την τη νεανική του ηλικία κλίση προς το μοναχισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως πολλοί τον αποκαλούσα καλόγερο, ένεκα του ασκητικού βίου που διήγαγε καθώς και εξ αιτίας των πρώτων χαρισμάτων που είχαν αρχίσει να διαφαίνονται. Η εμφάνιση της Αγίας Παρασκευής την ίδια περίοδο τον στιγμάτισε και τελικά αποφάσισε ότι θα ακολουθήσει τον μοναχικό βίο.
Σε ότι αφορά την εκπαίδευσή του, ο Γέροντας Ιάκωβος το 1933 αφού ολοκλήρωσε το Δημοτικό δεν κατάφερε να παρακολουθήσει το Γυμνάσιο, εξ αιτίας των οικονομικών αναγκών της οικογένειάς του, με αποτέλεσμα να εργάζεται από μικρή ηλικία μαζί με τον πατέρα του σε χωράφια, κήπους και σε διάφορα μαστορέματα.
Σε ηλικία 15 ετών ασθένησε σοβαρά, αλλά τελικά επέζησε. 5 χρόνια αργότερα θα ξεσπάσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Και αυτή την εποχή δοκιμάστηκε η υγεία του, ενώ έχασε και τη μητέρα του το 1942. Το επόμενο έτος ο Ιάκωβος θα πιαστεί αιχμάλωτος με πολλούς συγχωριανούς του από Γερμανούς, που τους οδήγησαν στο χωριό Στροφιλιά. Τα χρόνια του εμφυλίου η πείνα και οι κακουχίες ήταν μεγάλο πρόβλημα που ταλάνισε και δοκίμασε όλο τον Ελληνισμό, όπως και την οικογένεια του Ιακώβου.
Το 1947 κλήθηκε στο στρατό χωρίς να λάβει μέρος σε μάχη του εμφυλίου καθώς υπηρετούσε στο Κέντρο Εφοδιασμού και Μεταφορών στον Πειραιά. το 1949 απολύθηκε και ήταν η χρονιά που πέθανε και ο πατέρας του σε νοσοκομείο της Αθήνας.
Το 1951 και αφού παντρεύτηκε η αδελφή του Αναστασία, οδηγήθηκε στη μοναχική ζωή, καθώς είχε υποσχεθεί στη μητέρα του να την αποκαταστήσει. Επέλεξε να εισέλθει στη μονή του Οσίου Δαυίδ στην Εύβοια. Την εποχή εκείνη η μονή ήταν σε ερειπιώδη κατάσταση με τρεις μοναχούς που ζούσαν ιδιόρρυθμα, φροντίζοντας μόνο για τον εαυτό τους.
Η κατάσταση εκεί ήταν δύσκολη καθώς αφενός το μοναστήρι ήταν εγκαταλελειμμένο και μέσα ζούσαν βοσκοί με τα ζώα τους, αφετέρου οι μοναχοί δεν του έδωσαν ιδιαίτερη σημασία δίνοντάς του ε΄να κατεστραμμένο κελί, εξωθώντας τον σε αποχώρηση. Ως αποτέλεσμα γύρισε πίσω στη Φαράκλα. Τελικά, παρά τις αντίθετες πιέσεις, ξαναπήγε στο Μοναστήρι όπου βοηθούσε στην καθαριότητα, στον κήπο και επιδιόρθωνε πόρτες και στέγες, όμως εισέπραττε ειρωνίες και αποδοκιμασίες ενός από τους μοναχούς.
Στις 31 Νοεμβρίου του 1952 εκάρη μοναχός και ο ηγούμενος τον κατέστησε Οικονόμο της Μονής.
Στις 17 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους στη Χαλκίδα χειροτονήθηκε διάκονος και δύο ημέρες μετά ιερέας. Στη μονή συνεχίστηκε η επιθετική συμπεριφορά από τον μοναχό όμως ο ηγούμενος εκτιμούσε τον Ιάκωβο. Ο ιάκωβος μάλιστα επιδόθηκε σε καθημερινή άσκησ και τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Το 1953 ερεύνησε την περιοχή και ανακάλυψε τη μικρή σπηλιά που αποτελούσε το ασκητήριο του οσίου Δαβίδ.
Το 1975 ο νέος Μητροπολίτης Χαλκίδος Χρυσόστομος Βέργης, όρισε ως Ηγούμενο της Μονής τον Ιάκωβο.
Ήδη όμως και ιδίως μετά το 1970 είχε γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής με αποτέλεσμα αρκετοί άνθρωποι να εισέρχεται στη Μονή για εξομολόγηση και ποιμαντική καθοδήγηση. Εκτός από την λειτουργική ζωή και την πνευματική καθοδήγηση των πιστών, ο Ιάκωβος συνέχισε τα έργα ανακαίνισης της μονής η οποία αριθμούσε τρεις συνολικά μοναχούς και έτσι ανεγέρθηκε κωδωνοστάσιο, κελιά, παρεκκλήσια και άλλοι απαραίτητοι χώροι. Εξομολογούσε με κατανόηση και επιείκια ενώ ήταν αυστηρός μόνο με τον εαυτό του.
Η σκληρή άσκηση του Γέροντα του επιδείνωνε συχνά την την υγεία του. Έτσι από τα πρώτα χρόνια εμφανίστηκαν σημαντικά προβλήματα υγείας.
Τέτοια ήταν ένα σημαντικό πρόβλημα στη μέση που τον ταλαιπωρούσε από το 1956. Το 1964 εμφάνισε πρόβλημα με τον σχηματισμό πυωδών αμυγδαλών σε σημείο να ασθενήσουν και τα νεφρά του. Ο Γέροντας ήταν πολύ εργατικός με ελάχιστη ανάπαυση και εξ αιτίας αυτού παρουσιάζονταν και άλλα προβλήματα.
Το 1967, έκανε εγχείρηση βουβωνοκήλης και σκωληκοειδίτιδας με περιτοαική αντίδραση και προβλήματα προστάτη.
Λόγω της ορθοστασίας και των γονυκλισιών παρουσίασε πρόβλημα φλεβίτιδας και γι΄αυτό το 1974 χειρουργήθηκε στο Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ στην Αθήνα. Το 1980 του διαγνώστηκε καρδιακή ανεπάρκεια.
Στις 13 Νοεμβρίου 1986 έγινε επέμβαση τοποθέτησης βηματοδότη – αν και ο ίδιος θέλησε να το αποφύγει – στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών. Στις 23 Σεπτέμβρη του 1990 νοσηλεύτηκε με καρδιακή αρρυθμία.
Την ίδια εποχή και λίγες ημέρες αργότερα ο Ανδρέας Παπανδρέου εγχειρίστηκε στο ίδιο νοσοκομείο όπου γνωρίστηκαν και ο Γέροντας τον ευλόγησε, μετά από προτροπή των οικείων του.
Μετά από έκτακτη νοσηλεία στην εντατική στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1991 επέστρεψε εκ νέου στη Μονή, όπου υπέστη λοίμωξη που εξελίχθηκε σε πνευμονία. Στην υπόδειξη του τοπικού ιατρού να μεταβεί ξανά στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο, απάντησε πως δεν προλαβαίνει να ξαναπάει, διαισθανόμενος το τέλος της ζωής του.
Στις 21 Νοεμβρίου 1991 ο π. Ιάκωβος εκοιμήθη, αφού πρώτα συμμετείχε στη Θεία Λειτουργία των Εισοδίων της Θεοτόκου και μετάλαβε του Σώματος και Αίματος του Κυρίου.
Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που συνεδριάσε στο Φανάρι υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, αποφάσισε τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2017 την αγιοκατάταξη του Αρχιμανδρίτου Ιακώβου Τσαλίκη, εκ Λιβισίου της Μικράς Ασίας, Ηγουμένου της εν Β.Ευβοία Μονής Οσίου Δαυΐδ (1920-1991). Η μνήμη του Αγίου Ιακώβου Τσαλίκη ορίσθηκε στις 22 Νοεμβρίου εκάστου έτους.
Απολυτίκιο Οσίου Δαβίδ του εν Ευβοία
Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Μέγαν εύρατο, Εύβοια κλέος, τον πανένδοξον, Δαβίδ τον θείον, ως ιεράς αρετής καταγώγιον, και του Χρίστου οπαδόν αληθέστατον, και των Όσίων απάντων εφάμιλλον. Διό Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθε ημίν το μέγα έλεος.
Απολυτίκιο Οσίου Ιακώβου (Τσαλίκη) του Θεοφόρου
Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.
Χαίρει ἔχουσα, σὲ παραστάτην, ἡ πολύφημος νῆσος Εὐβοίας, καὶ τοῦ ὁσίου Δαυΐδ ἐπαγάλλεται, ἡ θεία Μάνδρα τὸν τάφον σου ἔχουσα, θεοχαρίτωτε πάτερ Ἰάκωβε, σὺ γὰρ χάριτας, βλυστάνεις ἡμῖν ἑκάστοτε, ὡς ῥεῦμα Παρακλήτου ἀνεπίσχετον.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Εὐβοίας τὸν ἔφορον, καὶ κοινοβίου Δαυΐδ, σεπτὸν προεξάρχοντα, καὶ τοῦ λαοῦ ποδηγόν, Ἰάκωβον ὅσιον, δεῦτε ἐν εὐφροσύνῃ, καταστέψωμεν ὕμνοις, οὗτος γὰρ ἐντυγχάνει, τῷ Χριστῷ ὑπὲρ πάντων, παρέχει δὲ τοῖς ἀνθρώποις, χάριν καὶ ἔλεος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν Συνάναρχον Λόγον.
Τῶν ὁσίων Πατέρων τὰ κατορθώματα, ἐν ἐσχάτοις τοῖς χρόνοις ζηλώσας ἅγιε, ἀνεδείχθης μιμητὴς τούτων Ἰάκωβε, ἐν τῇ μάνδρᾳ τοῦ Δαυΐδ, τοῦ προστάτου σου σεμνέ, ποιμάνας ταύτην ἐνθέως, διὸ σὺν τούτῳ μὴ παύσῃ, ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ δεόμενος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Λαμπρυνθεὶς τοῦ Δεσπότου ταπεινώσει, Ἰάκωβε, κάλλος ἐνεδύθης ἀρχαῖον, καταυγάσας τὴν Εὔβοιαν. Διὸ συλλειτουργῶν τοῖς Χερουβείμ, ὡράθης Ἐκκλησίας χαρμονή, σὺν Δαβὶδ καὶ Ἰωάννῃ, ἱλαστικῶς φαιδρύνων τοὺς βοῶντάς σοι· Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ ἁγιάσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον
Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τὸν σεμνὸν ἡγούμενον, τῶν μοναζόντων Πατέρων, καὶ Δαυῒδ διάδοχον, ἐν τῇ Μονῇ τῆς Εὐβοίας, λάμψαντα, καθάπερ ἄστρον ἐν Ἐκκλησίᾳ, λόγοις τε καὶ εὐσεβεῖ βιοτῇ ἐν πίστει, ἐπαινοῦμεν ἐκβοῶντες, χαίροις θεόφρον Ἰάκωβε ὅσιε.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῆς Εὐβοίας ὁ στολισμός, καὶ ποιμὴν τῆς Μάνδρας, τοῦ ὁσίου πατρὸς Δαυΐδ. Χαίροις ὀρθοδόξων, ὁ βοηθὸς ἐν πᾶσι, Ἰάκωβε παμμάκαρ, ἡμῶν τὸ καύχημα.
Πηγή: Φωτογραφίες από “Φωτεινά Μονοπάτια” της ΕΡΤ, Ιστορία της Μονής από εδώ και βίος του Αγίου Ιακώβου από εδώ.
Τελευταία Ενημέρωση: 29 Οκτωβρίου 2023
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΣΤΟΝ ΧΑΡΤΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ