Περιγραφή
Ιστορικά Στοιχεία Ιερού Ναού
Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή έγιναν οι συνοικισμοί Βύρωνα και Καισαριανής. Χτίστηκαν κατοικίες στις οποίες εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Μέχρι σήμερα σώζονται πολλές απ’ αυτές στην Καισαριανή – Βύρωνα. Στη συνέχεια έγινε ο συνοικισμός Κοπανά (Μεταμόρφωση) και της Νέας Ελβετίας.
Οι κάτοικοι της Νέας Ελβετίας ενοριακά ανήκαν στη Μεταμόρφωση, δεν εξυπηρετούνταν όμως λόγω της απόστασης και γιατί ο Ναός της Αγίας Μεταμόρφωσης ήταν μικρός. Οι κάτοικοι τότε της Νέας Ελβετίας, κινήθηκαν δραστήρια για να βρούν οικόπεδο με σκοπό να κτίσουν Ιερό Ναό στο όνομα της «Αγίας Παρασκευής» και να γίνει ξεχωριστή ενορία.
Στην κίνηση αυτή πρωτοστάτησαν οι κάτοικοι Νέας Ελβετίας Στυλιανός Στεργίου, Αλέκος Βογιανζής, Ιωάννης Αγάλιας, Γεώργιος Γκίκας, Διαμαντής Μάρδας, οι οποίοι ήρθαν σε επαφή με τον οικοπεδούχο Δημήτριο Ζωϊτό και του ζήτησαν ένα οικόπεδο για να χτίσουν ενοριακό Ναό. Ο παραπάνω οικοπεδούχος τους είπε ότι θα δωρίσει ένα οικόπεδο με τον όρο ότι ο Ιερός Ναός που θα χτιστεί θα ονομαστεί «Αγιος Δημήτριος» και αυτό γιατί το ονομά του ήταν Δημήτριος. Ετσι παρεχώρησε το οικόπεδο και οι κάτοικοι του υποσχέθηκαν ότι θα τηρήσουν τον όρο που έθεσε. Οι ευσεβείς κάτοικοι της περιοχής έχοντας πια το οικόπεδο με πρωτοστάτη τον αείμνηστο ιερέα Νεόφυτο Παπαδόπουλο (Συμεωνίδη) που ήλθε πρόσφυγας από την Καισάρεια έκαναν έρανο μεταξύ των κατοίκων της περιοχής που παρά τη φτώχεια τους προσέφεραν ότι ο καθένας μπορούσε για να αποκτήσουν Ιερό Ναό καί ενορία. Αξίζει να αναφέρουμε για να θυμούνται οι μεταγενέστεροι το εξής περιστατικό πού συνέβη κατά τη διάρκεια του εράνου με τον ευλαβέστατο παπα-Νεόφυτο.
Μια μέρα κατέβηκε στην Αθήνα να συναντήσει έναν έμπορο πατριώτη του για να του ζητήσει συνδρομή για την κατασκευή του Ιερού Ναού. Ο έμπορος καθόταν απέξω στην πόρτα του μαγαζιού του. Ο Παπα-Νεόφυτος του ευχήθηκε καλή του ημέρα και εν συνεχεία του είπε: “ Ήλθα να σε συναντήσω και να σου ζητήσω να προσφέρεις και εσύ χρήματα, θα φτιάξουμε εκκλησία στη Νέα Ελβετία.” Ο έμπορος του είπε ότι δεν έχω χρήματα. Ο Παπα-Νεόφυτος όμως επέμεινε να του δώσει. Τότε ο έμπορος τον έσπρωξε κάπως. Ο Παπα-Νεόφυτος γέροντας όπως ήταν έπεσε κάτω. Ο έμπορος τον σήκωσε και ο παπάς αφού τίναξε τα ράσα του από τη σκόνη, γύρισε
στον έμπορα και του λέει: “ Τζάν μου, εμένα με πλήρωσες, τώρα δώσε μου και για τον Αγιο”. Ο έμπορος κλονισμένος από το συμβάν και από τα λόγια του Ιερέα, μπήκε μέσα στό Ταμείο και του έδωσε τότε το έτος 1927 διακόσιες δραχμές.
Ο Παπα-Νεόφυτος παρέδωσε τα χρήματα στην επιτροπή του εράνου, τους διηγήθηκε το περιστατικό, και έδωσε το όνομα του εμπόρου για να μνημονεύεται σε κάθε Θεία Λειτουργία.
Αν και οι κάτοικοι ανταποκρίθηκαν στον ερανο όμως οι καιροί ήταν δύσκολοι και τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν δεν επαρκούσαν να γίνει Ιερός Ναός με πέτρες. Ετσι αποφάσισαν να αγοράσουν σανιδόταβλες και καδρόνια με τα οποία κατασκεύασαν μια ορθογώνια παραλληλόγραμμη παράγκα το έτος 1927 σκεπασμένη με κεραμίδια. Εν συνεχεία με έγκριση της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, υπεγράφη διάταγμα από το Υπουργείο Θρησκευμάτων καί Παιδείας, ιδρύσεως της ενορίας Αγίου Δημητρίου Νέας Ελβετίας. Εκεί στην παράγκα εγίνοντο Θείες Λειτουργίες με ιερέα τον Παπα-Νεόφυτο.
Το πρώτο εκκλησιαστικό Συμβούλιο αποτελούσαν ο ιερεύς Νεόφυτος Παπαδόπουλος, ο Στυλιανός Στεργίου, ο Αλέξανδρος Βογιαντζής, ο Ιωάννης Αγάλιας. Επειδή ο ξύλινος ιερός Ναός επ’ ουδενί λόγῳ εξυπηρετούσε τους ενορίτες, το εκκλησιαστικό συμβούλιο με την οικονομική ενίσχυση των ενοριτών κατόρθωσαν μέχρι το έτος 1929 να κατασκευάσουν πέριξ της παράγκας πλινθόκτιστο Ιερό Ναό του οποίου τα εγκαίνια ετελέσθηκαν την 11η Νοεμβρίου 1929. Ο παλιός Ναός κατεδαφίσθηκε και θεμελιώθηκε εκ νέου το 1948. Η τελευταία ανακαίνιση του έγινε το 1994.
Με την πάροδο των χρόνων και την αύξηση των κατοίκων της περιοχής, ο ναός αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πιστών και έτσι από το έτος 1948, με πρωτοστάτη τον π. Σπυρίδωνα Παπακωσταντίνου, συνεπικουρούμενο από ζηλωτές επιτρόπους, άρχισε η ανέργερση του Ιερού Ναού, ο οποίος ολοκληρώθηκε στην βασική σημερινή του μορφή το έτος 1956. Έκτοτε ο Ιερός Ναός καλλωπίσθηκε και ανακαινίσθηκε και παρουσιάζει την σημερινή του εικόνα, πλήρως αγιογραφημένος και με ένα εξαίρετο δρύινο ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Σύντομος βιος του Αγίου Δημητρίου
Ὁ Μεγαλομάρτυρας ῞Αγιος Δημήτριος γεννήθηκε στή Θεσσαλονίκη καί ἔζησε στά χρόνια τῶν αὐτοκρατόρων Διοκλητιανοῦ (284-304 μ.Χ.) καί Μαξιμιανοῦ (286-305 μ.Χ.). Βρέθηκε σέ μιά ἐποχή ἐξαιρετικά δύσκολη γιά τήν Ἐκκλησία, διότι ὅπως εἶναι γνωστό, στά χρόνια αὐτά εἶχαν ξεσπάσει οἱ φοβερότεροι διωγμοί κατά τῶν Χριστιανῶν. Τότε πού ὁλόκληρα νέφη μαρτύρων ἔχυσαν τό αἷμα τους γιά τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ.
Ἀπό τούς πιστούς γονεῖς του κληρονόμησε βαθιά εὐσέβεια. Αὐτό τόν ἔκανε νά γίνει ἕνας ἔνθερμος χριστιανός νέος στολισμένος μέ τίς ἀρετές καί τά χαρίσματα πού ἀπορρέουν ἀπό τή γνήσια χριστιανική ζωή. ῾Η ἀξιόλογη γενικότερη μόρφωσή του τόν ἀνέδειξε καί δάσκαλο τῆς χριστιανικῆς πίστης στή μεγάλη πόλη τῶν Θεσσαλονικαίων. Οἱ γνώσεις του καί προπαντός τό λαμπρό του παράδειγμα ἕλκυε πλῆθος εἰδωλολατρῶν στή σώζουσα πίστη τοῦ Χριστοῦ.
῞Οπως ὅλοι οἱ νέοι ἔτσι καί ὁ ἔφηβος Δημήτριος κλήθηκε νά ὑπηρετήσει στό ρωμαϊκό στρατό. Ὁ πιστός Δημήτριος θεώρησε ὅτι τό νέο περιβάλλον ἀποτελεῖ μιά καλή εὐκαιρία νά κάνει γνωστό τό Μεγάλο ῎Ονομα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καί νά δράσει ἱεραποστολικά. Ὁ ἔνθερμος ἐνθουσιασμός του καί τό λαμπρό παράδειγμά του μέσα στό στράτευμα ἔκανε πλῆθος στρατιωτῶν νά ἀσπασθοῦν τή νέα πίστη.
Αὐτό ὅμως δέν κράτησε πολύ. Τό ρωμαϊκό κράτος καί ἰδιαίτερα ὁ ρωμαϊκός στρατός ἔτρεφε ἕνα φοβερό μίσος κατά τοῦ Χριστιανισμοῦ. Κατά χιλιάδες συλλαμβάνονταν οἱ χριστιανοί καί ὁδηγούνταν στά μαρτύρια. Ὁ φημισμένος Δημήτριος δέν θά μποροῦσε νά μείνει κρυφός. Μέ τήν ἐπίσκεψη τοῦ φοβεροῦ Μαξιμιανοῦ στή Θεσσαλονίκη, ἦταν ἀπό τούς πρώτους πού συνελήφθη. Ἀφοῦ ὁμολόγησε μέ θάρρος τήν πίστη του στό Χριστό, κλείστηκε στίς φυλακές καί περίμενε μέ καρτερία τό μαρτύριο.
Ὁ ὑπερφίαλος καί ἀλαζονικός αὐτοκράτορας μετέφερε μαζί του ἕναν φοβερό γιγαντόσωμο καί κακοῦργο στρατιώτη τόν Λυαῖο, ὁ ὁποῖος καυχιόταν πώς οἱ θεοί τοῦ εἶχαν δώσει ἀνίκητη δύναμη ὥστε νά νικᾶ κάθε μή πιστό τῆς εἰδωλολατρίας. Ἐπιδεικτικά μάλιστα ὁ Μαξιμιανός ὀργάνωσε στό στάδιο τῆς πόλης ἀγῶνες καί καλοῦσε ὅλους ὅσοι ἤθελαν νά πολεμήσουν μαζί του, μέ σκοπό νά μειώσει τόν Θεό τῶν Χριστιανῶν στά μάτια τοῦ εἰδωλολατρικοῦ ὄχλου. Φόβος καί τρόμος κατέλαβε τούς Θεσσαλονικεῖς, διότι εἶχαν τήν πεποίθηση ὅτι δέν θά ἔβγαιναν ζωντανοί ἀπό τά χέρια τοῦ γίγαντα Λυαίου. ῞Ενας ὅμως πιστός νέος ἀπό τόν κύκλο τοῦ Δημητρίου, πού ὀνομαζόταν Νέστωρ, θεώρησε μεγάλη προσβολή τήν πρόκληση τῶν μισαλλόδοξων εἰδωλολατρῶν καί ἀποφάσισε νά παλέψει μέ τόν Λυαῖο. Πρῶτα ὅμως ἔσπευσε στή φυλακή νά συμβουλευθεῖ τό Δημήτριο καί κυρίως νά ἐνδυναμωθεῖ ἀπό αὐτόν. Ὁ Νέστωρ τοῦ εἶπε· «Δοῦλε τοῦ Θεοῦ, θέλω νά πολεμήσω μέ τόν Λυαῖο, προσευχήσου γιά χάρη μου στόν Κύριο». Ὁ δέ ῞Αγιος, ἀφοῦ τόν σφράγισε μέ τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ στό μέτωπο τοῦ εἶπε· «Καί τόν Λυαῖο θά νικήσεις καί γιά τό Χριστό θά μαρτυρήσεις». Μετά ἀπό αὐτό ὁ πιστός Νέστωρ πῆρε μεγάλο θάρρος καί πῆγε στό στάδιο, ὅπου ἀντιπαρατάχτηκε μέ τόν ἀλαζονικό Λυαῖο καί τόν θανάτωσε, πρός μεγάλη ἀπογοήτευση καί καταισχύνη τοῦ εἰδωλολατρικοῦ ὄχλου καί ἀνείπωτη χαρά τῶν χριστιανῶν.
Ὁ φοβερός Μαξιμιανός καταντροπιάστηκε ἀπό τό γεγονός αὐτό. Δέν περίμενε ἕνας ἀδύναμος νέος νά σκοτώσει τό καύχημά του, τόν γίγαντα Λυαῖο. Τό γεγονός αὐτό τόν ἐξαγρίωσε. Ζήτησε νά μάθει λεπτομέρειες γιά τό συμβάν καί τή συμβολή τοῦ δέσμιου Δημητρίου στή θανάτωση τοῦ Λυαίου. Ἀμέσως ἔδωσε διαταγή νά μεταβεῖ ἕνα ἀπόσπασμα στρατιωτῶν στίς φυλακές νά κατατρυπήσουν τό δέσμιο Δημήτριο μέ τίς λόγχες τους, ὥστε νά ὑποστεῖ ἀργό καί βασανιστικό θάνατο. Οἱ στρατιῶτες ἐκτέλεσαν ἀμέσως τή διαταγή του. Ὁ ῞Αγιος ὑπέμεινε μέ πρωτοφανές θάρρος τό μαρτύριο. ῎Οχι μόνο δέν κακολόγησε ἐναντίον τῶν δημίων του ἀλλά προσεύχονταν γι’ αὐτούς, καθ’ ὅλη τή διάρκεια τοῦ μαρτυρίου του. Μετά ἀπό αὐτό ὁ ἔνδοξος Μεγαλομάρτυς Δημήτριος παρέδωσε τήν ἁγία του ψυχή στόν Κύριο καί ἔλαβε τόν τιμημένο καί ἀμάραντο στέφανο τοῦ μαρτυρίου. Κατόπιν ἀποκεφάλισαν καί τόν ῞Αγιο Νέστορα.
Τό τίμιο λείψανο τοῦ ῾Αγίου Δημητρίου, ὅπως καί τοῦ ῾Αγίου Νέστορα, τό παρέλαβαν οἱ πιστοί μέ μεγάλη εὐλάβεια, τό καθάρισαν ἀπό τίς σκόνες καί τίς βρωμιές τῆς φυλακῆς, τό νεκροστόλισαν λαμπρά, ὅπως ταιριάζει σέ ἕνα ἥρωα τῆς πίστης τοῦ Χριστοῦ καί τό ἐνταφίασαν μέ τιμές.
Ὁ ῞Αγιος Δημήτριος καί μετά τό θάνατό του εὐεργετοῦσε τούς Θεσσαλονικεῖς μέ ἄπειρα θαύματα. Κάποιος συγκρατούμενος τοῦ ῾Αγίου πού ὀνομαζόταν Λοῦπος, κατά τήν ὥρα τοῦ μαρτυρίου, ἔβαψε τό δακτυλίδι τοῦ μάρτυρα στό τίμιο αἷμα του, μέ τό ὁποῖο κατόπιν ἔκανε πολλά θαύματα. ῾Η φήμη τῶν πάμπολλων θαυμάτων ἔφθασε σέ κάθε γωνιά τῆς μεγάλης πόλης καί ἔξω ἀπό αὐτή. Πλῆθος ἀρρώστων ἔτρεχαν νά θεραπευθοῦν ἀπό τό τίμιο αἷμα τοῦ ῾Αγίου. ῞Ομως ὁ φθονερός Μαξιμιανός ὅταν πληροφορήθηκε γιά τή δράση τοῦ Λούπου ἔδωσε ἐντολή νά συλληφθεῖ καί νά θανατωθεῖ. ῎Ετσι ἕνας ἀκόμα μάρτυρας προστέθηκε στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ τάφος τοῦ ῾Αγίου Δημητρίου ἄρχισε νά ἀναβλύζει πολύτιμο μύρο, ὥστε ἡ εὐωδιά του νά ἁπλώνεται στό γύρο χῶρο. Πλῆθος ἀσθενῶν γίνονταν ὑγιεῖς ἀπό αὐτό, ἀκόμα καί εἰδωλολάτρες, οἱ ὁποῖοι γίνονταν κατόπιν ἔνθερμοι χριστιανοί. Ὁ ῞Αγιος καί νεκρός ἀκόμα συνέχιζε νά μεταστρέφει ἀνθρώπους στό Χριστό!
Ἐπί Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὅταν σταμάτησαν οἱ διωγμοί κατά τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ πιστοί τῆς Θεσσαλονίκης ἔκτισαν ναό στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου τοῦ ῾Αγίου καί ἀνακήρυξαν αὐτόν προστάτη τῆς πόλης τους. Ἀργότερα τόν 5ο αἰώνα κατεδαφίστηκε ὁ παλιός ναός καί στή θέση του κτίστηκε μεγαλόπρεπη βασιλική, ἡ ὁποία δεσπόζει μέχρι σήμερα στήν συμπρωτεύουσα καί μέσα σ’ αὐτή φυλάσσονταν τά θαυματουργά λείψανά του. Αὐτά ὅμως ἀργότερα, τήν ἐποχή τῆς Φραγκοκρατίας, τά ἅρπαξαν οἱ παπικοί Φράγκοι καί τά μετέφεραν στή Δύση, πρός μεγάλη λύπη τῶν πιστῶν τῆς Θεσσαλονίκης καί ὅλων τῶν ᾿Ορθοδόξων. Μόνο τό κενό μνημεῖο τοῦ ῾Αγίου ἔμεινε στά ὑπόγεια τοῦ μεγαλόπρεπου ναοῦ γιά παρηγοριά τῶν πιστῶν. Εὐτυχῶς ὅμως πρίν λίγα χρόνια, ἡ παπική ἐκκλησία ἐπέστρεψε στήν πόλη τοῦ ῾Αγίου τήν τίμια κάρα τοῦ ῾Αγίου, ἡ ὁποία φυλάσσεται στό ναό του, ὡς τό πολυτιμότερο ἀντικείμενο τῆς πόλης.
Μυροβλυσία της Παναγίας της Παρηγορήτριας
Με συγκίνηση και μεγάλο θαυμασμό πολλοί πιστοί προσέρχονται καθημερινά στην εικόνα της Παναγίας της Παρηγορητρίας στην Ενορία του Αγίου Δημητρίου Νέας Ελβετίας στο Βύρωνα πού συνεχίζει να δακρυρροεί από την Τρίτη 08 Σεπτεμβρίου 2020 κατά την εορτή του Γενεθλίου της και συνέβη κατά την διάρκεια της τέλεσης της θείας Λειτουργίας την ημέρα αυτή.
Τα φιλόχριστα πλήθη των πιστών πού προσέρχονται στο ναό για να ασπασθούν και να προσκυνήσουν την χάρη της και να λάβουν την ευλογία της, εναποθέτουν τον πόνο και τα πολλά αιτήματά τους, αναμένοντας την παρηγορία τους από την μητέρα του Κυρίου μας πού ακατάπαυστα πρεσβεύει στο Κύριό μας για όλους μας ιδιαίτερα την κρίσιμη αυτή περίοδο για την πατρίδα μας και τον κόσμο.
Στον Ιερό Ναό τελούνται καθημερινά Ιερές Ακολουθίες στις οποίες προσέρχονται οι πιστοί από πολλές περιοχές της Αττικής αλλά και όλου του κόσμου για να συμπροσευχηθούν ενώπιον της Ιεράς Εικόνας και να αντικρύσουν το δακρυσμένο πρόσωπο της Θεομήτορος.
Ο Ιερός Ναός είναι επισκέψιμος για τους πιστούς από το πρωί έως και το βράδυ καθημερινά.
Απολυτίκιο Αγίας Δημητρίου
Ἦχος γ’.
Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Αὐτόμελον.
Τοῖς τῶv αἱμάτων σου ῥείθροις Δημήτριε, τὴv Ἐκκλησίαν Θεὸς ἐπορφύρωσεv, ὁ δούς σοι τὸ κράτος ἀήττητοv, καὶ περιέπωv τὴν πόλιv σου ἄτρωτοv· αὐτῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα.
Μεγαλυνάριον
Τὸν μέγαν ὁπλίτην καὶ ἀθλητήν, τὸν στεφανηφόρον, καὶ ἐν μάρτυσι θαυμαστόν, τὸν λόγχῃ τρωθέντα, πλευρὰν ὡς ὁ δεσπότης, Δημήτριον τὸν θεῖον ὕμνοις τιμήσωμεν.
Απολυτίκιο Γενεθλίου της Υπεραγίας Θεοτόκου
Ἦχος δ’.
Ἡ γέννησίς σου Θεοτόκε, χαρὰν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οικουμένῃ, ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ λύσας τὴν κατάραν, ἔδωκε τὴν εὐλογίαν, καὶ καταργήσας τὸν θάνατον, ἐδωρήσατο ἡμῖν ζωὴν τὴν αἰώνιον.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Αὐτόμελον.
Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα ὀνειδισμοῦ ἀτεκνίας, καὶ Ἀδὰμ καὶ Εὔα, ἐκ τῆς φθορᾶς τοῦ θανάτου, ἠλευθερώθησαν, Ἄχραντε, ἐν τῇ ἁγίᾳ γεννήσει σου, αὐτὴν ἑορτάζει καὶ ὁ λαός σου, ἐνοχῆς τῶν πταισμάτων, λυτρωθεὶς ἐν τῷ κράζειν σοι· Ἡ Στεῖρα τίκτει τὴν Θεοτόκον, καὶ τροφὸν τῆς ζωῆς ἡμῶν.
Πηγές: Ιερά Μητρόπολη Καισαριανής, Βύρωνα και Υμηττού, Επίσημη Ιστοσελίδα Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Βύρωνος,
Τελευταία Ενημέρωση: 27 Σεπτεμβρίου 2023
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΣΤΟΝ ΧΑΡΤΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
